Hơi thở cuối cùng của Edison trong bảo tàng

Ít ai ngờ rằng ống nghiệm đó hiện được trưng bày trong bảo tàng Henry Ford ở Mỹ. Không chỉ là hiện vật để tưởng nhớ về thiên tài Edison, ống nghiệm đó còn gắn liền với câu chuyện về tình bạn với Henry Ford.

Ống nghiệm lưu giữ hơi thở cuối cùng của Edison được trưng bày trong bảo tàng. Ảnh: Spooky Librarians.

Henry Ford (1863 – 1947), ông chủ hãng Ford Motor, lớn lên trong một trang trại không có điện ở miền quê Michigan. Trong mắt chàng trai trẻ khi đó, Edison chính là một thần tượng. Ford sau này ứng tuyển vào Công ty Edison Illuminating làm việc và trở thành kỹ sư trưởng.

Năm 1896, Ford tạo ra chiếc ôtô thử nghiệm đầu tiên của mình mang tên Ford Quadricycle. Khi đó, ông vẫn đang làm việc cho công ty của Edison. Tại một bữa tiệc của công ty ở New York, Ford lần đầu tiên gặp người hùng của mình và thậm chí còn cơ hội giới thiệu chiếc ôtô mới khiến Edison thực sự ấn tượng. Chính Edison cũng đang theo đuổi một dự án ôtô của riêng mình, nhưng ông coi điện là nguồn năng lượng, vì vậy ý tưởng về động cơ xăng như của Ford là một điều mới lạ.

Henry Ford đứng cạnh mẫu Model-T được ông thiết kế sau đó Ảnh: Hemmings Motor News.

Họ nhanh chóng trở thành bạn bè và tình bạn đó lớn dần theo năm tháng. Khi Edison phải ngồi xe lăn, Ford còn mang thêm một chiếc vào nhà của ông để họ cùng đua. Trong lễ kỷ niệm 50 năm ngày bóng đèn dây tóc ra đời, Edison đã kết thúc bài phát biểu của mình với lời nhắc đến Ford: “Với Henry Ford, ngôn từ không đủ để bày tỏ cảm xúc của tôi. Tôi chỉ có thể chân thành mà nói rằng anh ấy là bạn của tôi”.

Ford muốn lưu lại một thứ gì đó để tưởng nhớ Edison sau khi ông bạn già qua đời vào năm 1931. Người ta truyền tai nhau rằng, Ford đã yêu cầu con trai của Thomas Edison, Charles, ngồi cạnh giường người cha đang hấp hối và cầm ống nghiệm bên cạnh miệng ông, giữ lại hơi thở cuối cùng. Bởi Ford hy vọng có thể “hồi sinh nhà phát minh vĩ đại”.

Thực tế, Charles không hề cầm ống nghiệm cận kề Edison khi cha đang hấp hối, mà các ống nghiệm được đặt quanh giường của ông. Theo lời Charles, dù cha được nhớ đến với những thành tựu trong ngành điện, tình yêu thực sự của ông dành cho hóa học. Những ống nghiệm tồn tại ở đó như một biểu tượng cho đam mê này. Ngay sau khi Edison qua đời, Charles yêu cầu bác sĩ riêng của cha, Hubert S. Howe, niêm phong những ống nghiệm bằng parafin và gửi một chiếc cho Ford.

Ford mất vào năm 1947. Người ngoài không biết tới ống nghiệm này cho đến năm 1950, khi nó được liệt kê vào danh sách tài sản của Ford sau khi vợ ông, bà Clara, qua đời. Nó bị mất tích, cho đến năm 1978 khi được phát hiện trong hộp trưng bày tại một cuộc triển lãm ở Bảo tàng Henry Ford. Ống nghiệm đó được dán nhãn là “Hơi thở cuối cùng của Edison?”. Gia sản Edison có một bộ sưu tập 42 ống nghiệm được cho là chứa hơi thở cuối cùng của ông.

Hiện ống nghiệm trong Bảo tàng Henry Ford có thực sự lưu lại hơi thở cuối cùng của Edison hay không vẫn là điều bí ẩn. Bảo tàng còn trưng bày nhiều vật phẩm khác như tiệm xe đạp của anh em nhà Wright, Nhà di động Dymaxion của kiến trúc sư Buckminster Fuller, giường cắm trại của George Washington, chiếc ghế tựa nơi Tổng thống Lincoln bị bắn và chiếc xe mà John F. Kennedy ngồi khi bị ám sát.

Phạm Huyền (Theo Atlas Obscura)