Rà soát lại trước khi ban hành
Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD-ĐT, cho biết: Bộ GD-ĐT đã tiếp nhận các bộ sách được đề nghị thẩm định đối với 9 môn học ở lớp 1 với 49 bản thảo, cụ thể như sau: tiếng Việt, toán, đạo đức mỗi môn 6 bản thảo; tự nhiên – xã hội (5); giáo dục thể chất (4); nghệ thuật (âm nhạc) (5); nghệ thuật (mỹ thuật) (5); hoạt động trải nghiệm (6); tiếng Anh (6). Các hội đồng đã qua 2 vòng và kết quả sơ bộ có 38/49 bản thảo ở tất cả 9 môn học được các hội đồng thẩm định đánh giá là “đạt” và đề nghị Bộ trưởng xem xét phê duyệt. Có 11/49 bản thảo ở 6 môn học bị đánh giá “không đạt”.
|
|
Theo ông Tài, trước khi Bộ trưởng Bộ GD-ĐT ban hành quyết định phê duyệt và sau kết quả làm việc của Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa (SGK) lớp 1 mới, Bộ đã thành lập ban rà soát lại bản thảo đã được thẩm định đánh giá là “đạt”. Ban rà soát này do một thứ trưởng làm trưởng ban, đã họp để xét từng kết quả của hội đồng thẩm định, đồng thời rà soát lại các quy trình làm việc của hội đồng, nhận ý kiến phản hồi để xem xét. Đây là khâu cuối cùng của kết quả thẩm định.
Một giáo viên (GV) dạy tại một trường tiểu học ở Hà Nội được mời tham gia đọc rà soát 5 cuốn tiếng Việt lớp 1 mới cho biết: SGK lần này rất đa dạng, hấp dẫn học sinh cả về nội dung và hình thức. Nội dung bài học có nhiều gợi mở để GV chủ động liên hệ thực tiễn tạo sự lôi cuốn cho tiết học. GV này cũng cho hay, SGK rất quan trọng nhưng khi có nhiều sách thì chỉ tài liệu dạy học.
Mỗi tỉnh chọn 1 hay nhiều SGK ?
Luật Giáo dục 2019 quy định: UBND cấp tỉnh quyết định việc chọn SGK sử dụng ổn định trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn theo quy định của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT. Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Xuân Thành, Phó vụ trưởng Vụ GD trung học, Giám đốc dự án Hỗ trợ đổi mới GD phổ thông (Bộ GD-ĐT), cho biết: “Bộ đang xây dựng thông tư để hướng dẫn thực hiện luật. Căn cứ vào đó UBND cấp tỉnh sẽ thành lập hội đồng chọn sách để sử dụng tại địa phương”.
Ghi nhận của PV Thanh Niên cho thấy, nhiều nhà trường và GV ở các địa phương đang có cùng một băn khoăn: Nếu hội đồng chọn SGK của UBND tỉnh chỉ chọn 1 bộ nhưng trên thực tế SGK chỉ là tài liệu dạy học và GV sẽ sử dụng nhiều SGK (gồm cả sách mà địa phương không chọn) thì có được không?
Sắp công bố dự thảo thông tư hướng dẫnTheo ông Nguyễn Xuân Thành, dự thảo Thông tư hướng dẫn lựa chọn SGK đang trong quá trình hoàn thiện, tới đây sẽ đăng lên mạng để lấy ý kiến rộng rãi theo quy định biên soạn, ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Sau khi tiếp thu ý kiến của các bên liên quan, thông tư sẽ được Bộ trưởng phê duyệt ban hành, kịp thời gian để các địa phương tổ chức lựa chọn SGK đáp ứng yêu cầu năm học mới.
|
Xung quanh vấn đề này ông Nguyễn Xuân Thành cho rằng thông tư không quy định mỗi một tỉnh, TP chọn một hay bao nhiêu bộ mà hướng dẫn việc chọn sách theo từng môn học, hoạt động giáo dục ở các cấp học. Căn cứ vào điều kiện của địa phương, đối tượng học sinh, UBND tỉnh xây dựng các tiêu chí để chọn được SGK phù hợp với nhu cầu và điều kiện tổ chức dạy học tại địa phương. Điều đó có nghĩa là, mỗi địa phương có thể chọn sách đã qua thẩm định và được phê duyệt cho mỗi môn học, hoạt động giáo dục ở các bộ khác nhau.
Ông Thành cũng khẳng định chương trình mới là thống nhất, là pháp lệnh và việc tổ chức dạy học được thực hiện theo chương trình. Việc kiểm tra, đánh giá cũng theo yêu cầu cần đạt của chương trình, không phụ thuộc vào những ngữ liệu cụ thể ở các SGK. Nếu việc này được hiểu đúng, làm đúng thì không lo ngại việc một tỉnh hay một GV sử dụng nhiều sách từ nhiều bộ sách khác nhau. Theo quy định, chỉ các SGK đã qua thẩm định và được Bộ trưởng Bộ GD-ĐT phê duyệt thì mới được phát hành vào các nhà trường. Các sách đã được hội đồng thẩm định thông qua đều đạt yêu cầu của chương trình giáo dục sắp triển khai. Tuy nhiên, mỗi bộ có cách thể hiện riêng, có những cách tiếp cận sáng tạo riêng. Tùy theo vùng miền, đối tượng học sinh, điều kiện tổ chức dạy học khác nhau, các địa phương có thể chọn 1 SGK phù hợp/môn học hoặc lớp học làm tài liệu dạy học chính.
Cũng theo ông Thành, về nguyên tắc các SGK được Bộ trưởng Bộ GD-ĐT phê duyệt đều được phép sử dụng trong nhà trường, vấn đề chọn sách của đơn vị/tác giả nào làm tài liệu dạy học chính lệ thuộc vào tính phù hợp với điều kiện thực tế. Ngoài ra, các trường có thể mua thêm SGK đã được phê duyệt làm tài liệu dùng chung để khai thác những ưu điểm của mỗi bộ sách, phục vụ cho mục tiêu giáo dục mới.
Giáo viên có vai trò gì trong chọn SGK ?
Quyền chọn SGK của GV tới đâu? là câu hỏi được không chỉ chính GV quan tâm mà đó cũng là vấn đề của đổi mới giáo dục đặt ra.
Ông Nguyễn Xuân Thành cho biết trong thông tư hướng dẫn lựa chọn SGK, Bộ GD-ĐT quy định cụ thể thành phần của Hội đồng lựa chọn SGK để căn cứ vào đó, UBND tỉnh, TP thực hiện. Thành phần sẽ bao gồm các nhà quản lý giáo dục, nhà khoa học và GV trực tiếp giảng dạy (chiếm đa số). Hội đồng chọn SGK được thành lập theo từng môn học, hoạt động giáo dục ở các cấp học và những thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy ở cấp học, môn học ấy. GV chiếm đa số trong hội đồng là để đảm bảo tính quyết định cao nhất của những người trực tiếp giảng dạy trong việc lựa chọn sách. Ngoài ra, GV cũng phải tham khảo ý kiến phụ huynh để đưa ra ý kiến khi chọn.
Ông Thành còn cho biết hướng dẫn của Bộ về lựa chọn SGK sẽ không cứng nhắc – giống như chương trình cũng không cứng nhắc mà có sự phát triển, bổ sung, cập nhật những thông tin mới trong quá trình thực hiện bởi qua quá trình sử dụng, GV sẽ hiểu rõ cuốn sách nào là phù hợp. UBND các tỉnh/thành có thể thành lập hội đồng để xem xét, cập nhật, bổ sung. Việc tổ chức điều chỉnh danh mục SGK sử dụng trong cơ sở giáo dục được thực hiện đúng theo quy trình lựa chọn. Như vậy, các thầy cô giáo và học sinh sẽ có cơ hội thể hiện ý kiến trong suốt quá trình triển khai thực hiện chương trình, SGK giáo dục phổ thông mới. Không nên nghĩ rằng, ý kiến của GV về lựa chọn SGK chỉ được thể hiện trong một thời điểm ban đầu.
