Rủi ro chết người trên phim trường

Ngày 21/10, làng phim thế giới chấn động trước tin nữ đạo diễn hình ảnh Halyna Hutchins, 42 tuổi, tử nạn trên phim trường Rust ở bang New Mexico. Theo điều tra ban đầu của cảnh sát, êkíp chuẩn bị một khẩu súng không có đạn cho tài tử Alec Baldwin – diễn viên kiêm nhà sản xuất của dự án – đóng cảnh hành động. Tuy nhiên, súng bất ngờ phát nổ khi Baldwin bóp cò khiến Hutchins chết và đạo diễn Joel Souza bị thương.

Theo The New Mexican, cảnh sát đang phong tỏa hiện trường, tiếp tục điều tra nguyên nhân. Một số ý kiến cho rằng đội ngũ đạo cụ đã không kiểm tra kỹ, để sót đạn hoặc vật liệu gây nổ trong nòng súng. Hiện chưa có cáo buộc nào được đưa ra.

Làng phim từng chứng kiến một số tai nạn thảm khốc liên quan súng đạn, cháy nổ. Cái chết của Halyna Hutchins khiến nhiều người nhớ đến Lý Quốc Hào – con trai Lý Tiểu Long. Anh qua đời tháng 3/1993 trên phim trường The Crow ở North Carolina bởi một tai nạn tương tự liên quan súng đạo cụ. Lý Quốc Hào lúc đó diễn cảnh bị bắn ở cự ly gần. Đội ngũ đạo cụ để sót một viên đạn kẹt trong nòng súng dẫn đến tai nạn.

Diễn viên người Mỹ Jon-Erik Hexum từng gây ra cái chết của bản thân vì nghịch súng đạo cụ. Năm 1984, trên phim trường Cover Up, anh phải diễn cảnh tự sát bằng một khẩu súng ngắn. Trong giờ nghỉ, diễn viên cầm súng và vờ chơi trò “cò quay Nga” với một viên đạn giả. Tuy nhiên, Jon-Erik không lường trước được khẩu súng có thể phóng viên đạn đủ mạnh để giết người ở cự ly gần. Anh được đưa đi cấp cứu nhưng qua đời sau sáu ngày.

Các tai nạn xảy ra nhiều trong thế kỷ 20, thời kỳ các hãng phim còn sử dụng đạn, vật liệu cháy nổ thật khi đóng phim. Năm 1915, Cecil B. DeMille yêu cầu các diễn viên đóng thế dùng súng thật khi quay The Captive. Một diễn viên vô tình không khóa súng, dẫn đến bị cướp cò và bắn chết một bạn diễn. Diễn viên người Nga Inna Burduchenko từng bị bỏng cấp độ ba khi quay cảnh thoát khỏi một đám cháy trong Flower on the Stone (1962). Cô qua đời vài tuần sau đó trong bệnh viện, khi đang mang thai ba tháng.

Hiệp hội Diễn viên Màn ảnh tại bang California từng thống kê từ năm 1982 tới 1986, có khoảng 5.000 người gặp tai nạn khi làm phim. Báo cáo của hiệp hội cũng chỉ ra trong giai đoạn này, có 2,5 trường hợp tử vong trên mỗi 1.000 ca chấn thương trong ngành – tỷ lệ cao hơn các ngành nghề như hành pháp, xây đường hay khai thác mỏ.

Theo AP, tính từ năm 1990 đến nay, có khoảng 43 trường hợp thiệt mạng trên phim trường Mỹ. Hơn 150 diễn viên hay nhân viên đoàn phải chịu các chấn thương nghiêm trọng, khiến cuộc sống bị ảnh hưởng. Tính bên ngoài nước Mỹ, số trường hợp chết khi làm phim từ năm 2000 đến nay khoảng 37 người.

Trong bài viết đăng trên website của Đại học Illinois Chicago năm 2007, tiến sĩ Michael McCann cho biết hai nguyên nhân chính dẫn đến tai nạn chết người trên phim trường là xu hướng dựng các cảnh hành động thực nhất có thể và lạm dụng các đạo cụ như vũ khí, chất nổ. Tai nạn nghiêm trọng thường bắt nguồn từ các cảnh hành động như bay trực thăng, đua xe, ngã từ độ cao hoặc sử dụng súng đạn. Nạn nhân tử vong chủ yếu là diễn viên đóng thế, quay phim hay nhân viên kỹ thuật.

Những năm gần đây, tai nạn chết người trong ngành phim có dấu hiệu giảm. Tuy nhiên, một số đoàn vẫn để xảy ra sự cố. Năm 2017, chuyên gia đóng thế Joi “SJ” Harris thiệt mạng khi quay cảnh lái motor cho phim Deadpool 2. Năm 2016, một nhân viên tử vong khi đang dựng bối cảnh phim Blade Runner 2049 ở Budapest, Hungary. Năm 2014, trợ lý quay phim Midnight Rider (2014) qua đời sau khi bị tàu hỏa đâm. Đạo diễn Randall Miller nhận án tù hai năm vì làm phim không xin giấy phép và thiếu các phương pháp đảm bảo an toàn cho êkíp.

Cái chết của Halyna Hutchins trên trường quay Rust xảy ra trong bối cảnh hàng chục nghìn nhân viên Hollywood yêu cầu các hãng phim cải thiện môi trường làm việc. Đầu tháng 10, hơn 52.000 thành viên IATSE – Liên minh Quốc tế về Nhân viên sân khấu – cùng ký vào đơn đồng ý đình công để kêu gọi hãng phim tăng lương, giảm giờ làm, cải thiện điều kiện làm việc. Chỉ hai ngày trước tai nạn, Hutchins cùng Alec Baldwin và êkíp Rust chụp ảnh tập thể để cổ vũ phong trào đình công. Halyna Hutchins viết trên trang cá nhân: “Chúng tôi đồng lòng ủng hộ và đứng về phía IATSE”. Cô ra đi trước khi biết kết quả phong trào.

Phim trường xảy ra tai nạn của Alec Baldwin

Phương Mai