Nhà phát triển ứng dụng lách luật của Apple

Netflix là ứng dụng tiêu biểu trong việc tránh bị Apple thu phí qua App Store. Khi người dùng iPhone tải về, thay vì đăng ký dịch vụ trong ứng dụng, họ sẽ được hướng dẫn qua website netflix.com. Việc đăng ký tài khoản Spotify hoặc đăng ký thành viên Amazon Prime cũng tương tự. Phần mềm Kindle của Amazon hay Kobo của Rakuten không cho phép mua sách điện tử từ ứng dụng.

Những dịch vụ trên đã “phá vỡ” quy tắc mua hàng trong ứng dụng của App Store chỉ vì một lý do: Sản phẩm của họ sẽ bị tính phí 30% cho mỗi lần được mua hoặc được đăng ký dịch vụ, dù từ năm thứ hai, mức phí này giảm còn 15%. Các nhà phát triển kêu trời vì trong khi họ “đổ mồ hôi công sức” thì Apple tạo ra cái chợ và ngồi thu tiền.

Một số dịch vụ khác, để duy trì hoạt động, đã song song cho đăng ký trên website và tăng giá dịch vụ trên iOS để bù vào khoản chia cho Apple. Chẳng hạn, Tinder tính phí 29,99 USD mỗi tháng nếu đăng ký thành viên vàng. Nhưng nếu thực hiện qua website, người dùng chỉ mất 13,49 USD, tức chưa đến một nửa.

Ứng dụng âm nhạc Tidal tính phí 12,99 USD mỗi tháng cho người dùng iOS, nhưng chỉ áp dụng mức 9,99 USD trên website hoặc ứng dụng trên Android.

“App Store của Apple cho chúng tôi môi trường để kinh doanh, nhưng cũng là nền tảng độc đoán”, phát ngôn viên Tinder nói. “Quy định của họ đang ép người dùng trả nhiều tiền hơn cho các ứng dụng của bên thứ ba. Họ gọi đó là dịch vụ kỹ thuật số”.

Đại diện YouTube Music, đơn vị do Google sở hữu, thừa nhận Apple thu phí 30% đối với dịch vụ âm nhạc này trên App Store, nhưng YouTube Music đã chuyển “gánh nặng” này cho người dùng. Một phát ngôn viên YouTube tiết lộ cửa hàng của Apple nghiêm cấm các nhà phát triển niêm yết giá bên ngoài thấp hơn trong ứng dụng.

Cửa hàng Play Store cho Android hiện tính phí 30% đối với một số giao dịch bên trong ứng dụng. Tuy nhiên, cách làm của Google được đánh giá là linh hoạt chứ không “sắt đá” như Apple. Trong khi App Store yêu cầu tất cả giao dịch mua trong ứng dụng phải thông qua phần mềm thanh toán riêng, Play Store cho phép ngoại lệ đối với các công ty lưu trữ nội dung số. Điều này đồng nghĩa rằng, những ứng dụng như Tidal sẽ không phải trả khoản phí nào cho Google ngoài lần đăng ký đầu tiên.

Trên iOS, chỉ có một số ứng dụng là ngoại lệ, trong đó có Amazon Prime Video. Phần mềm này không cung cấp dịch vụ cho thuê hoặc mua các nội dung giải trí cho người dùng iOS. Tháng 4 vừa rồi, Amazon cũng bắt đầu triển khai hệ thống thanh toán riêng.

Lý giải điều này, Apple nói rằng Amazon đang tham gia vào chương trình “nhà cung cấp video cao cấp” tại Anh, được phép dùng phương thức thanh toán gắn liền với các gói thuê bao khách hàng đang sử dụng. Ngoài Amazon, hai công ty giải trí lớn của châu Âu là Altice One và Canal+ cũng nằm trong chương trình này. Dù vậy, một số dự đoán cho rằng nhiều khả năng Apple đang nhượng bộ Amazon Prime Video nhằm đưa dịch vụ hơn 150 triệu người dùng này lên Apple TV trong tương lai gần.

Google không chỉ thoải mái hơn về hệ thống thanh toán. Các nhà phát triển ứng dụng Android được phép cho người dùng đăng ký dịch vụ trên ứng dụng của họ ở nơi khác. Điều này không quá khó hiểu bởi Android là một hệ sinh thái mở, người dùng hoàn toàn được tải ứng dụng Android từ cửa hàng bên thứ ba mà không bị Google xử phạt. Đây cũng là lý do vì sao game Fornite nổi tiếng của Epic Games đã “nói không” với Play Store trong hơn 18 tháng.

Theo thống kê gần đây của IDC, Android hiện chiếm 85% thị phần hệ điều hành di động, trong khi iOS chỉ 14%. Thế nhưng, kẻ chịu sự giám sát của công chúng về các quy định của mô hình kinh doanh và chính sách cửa hàng ứng dụng lại là App Store của Apple. Vấn đề là, công ty Mỹ có toàn quyền quyết định đối với cửa hàng của mình. Họ thay đổi quy định, thực chất là để đảm bảo quyền lợi của chính họ.

“Apple có thể không độc quyền về thị phần smartphone, nhưng khó có thể nhận định tương tự với người dùng của chính họ. Nói cách khác, họ đang độc quyền với người dùng iOS. Nếu bạn đang sử dụng dịch vụ trên App Store, bạn phải thông qua người gác cổng Apple”, David Barnard, nhà phát triển độc lập hiện có 3 ứng dụng trên App Store, nhận xét.

Apple hiện toàn quyền quyết định ứng dụng nào sẽ dùng hoặc không dùng hệ thống thanh toán trên App Store. Chẳng hạn, game Candy Crush Saga thì bắt buộc, nhưng AirBnb và Uber thì không. Điều này chính là mấu chốt khiến cộng đồng nhà phát triển lên tiếng thời gian qua, nhất là khi ứng dụng mail có tên Hey của Basecamp bị Apple từ chối.

Hey là ứng dụng hiện trong giai đoạn thử nghiệm, được tính phí 99 USD mỗi năm cho người dùng. Apple từ chối phần mềm này với lý do thiếu tùy chọn đăng ký để thanh toán qua hệ thống của Apple. Thế nhưng, Netflix, Spotify và một số ứng dụng khác có cơ chế hoạt động tương tự lại được miễn trừ.

Sau phản ứng của David Heinemeier Hansson, Giám đốc công nghệ Basecamp, trên Twitter, Apple đã phải cho phép Hey xuất hiện trở lại. Tuy vậy, ứng dụng vẫn buộc phải tuân theo quy tắc của App Store, bằng cách cung cấp bản dùng thử miễn phí, hết hạn trong hai tuần.

Vậy Apple đã làm gì với khoản phí 30% thu được?

Theo phát ngôn viên Apple, các khoản phí này sẽ được sử dụng cho các mục đích như giảm thư rác, phần mềm độc hại và gian lận. Đồng thời, nó cũng được dùng để đánh giá ứng dụng về quyền riêng tư, bảo mật và nội dung phát hành một cách liên tục.

Bên cạnh đó, đại diện này cũng chỉ ra các công cụ miễn phí cho nhà phát triển như TestFlight để thử nghiệm phiên bản mới, hỗ trợ kĩ thuật, biên dịch ứng dụng; hay Xcode, môi trường phần mềm cho nhà phát triển xây dựng ứng dụng của riêng mình.

Barnard tiết lộ, ông đã chi tổng cộng 700.000 USD phí hoa hồng cho Apple với ba ứng dụng của mình trong 12 năm qua, nhiều hơn cả tài sản hiện tại của ông. Tuy nhiên, ông cũng đồng ý rằng các nhà phát triển nhận được nhiều lợi ích khi làm ứng dụng cho App Store. “Tôi sẽ không phải tốn công quản lý website mua bán riêng, thống kê các khoản thanh toán, thuế… Apple ‘ôm’ tất cả phức tạp đó, để lại sự đơn giản cho người dùng”, Barnard nói.

Bảo Lâm (theo WSJ)