Môi trường ít ánh sáng, oxy và vi khuẩn phân giải chất hữu cơ dưới đáy hồ giúp bảo quản chiếc đĩa và vết bơ từ thời Đồ Sắt.
Chiếc đĩa gỗ hình vuông và bơ từ thời Đồ Sắt. Ảnh: Scotsman.
Các nhà khoa học phát hiện mảnh đĩa gỗ hình vuông 2.500 năm tuổi dưới đáy hồ Tay, Scotsman hôm 20/7 đưa tin. Vào thời Đồ Sắt, người xưa từng xây dựng ít nhất 17 căn nhà gỗ tại hồ nước này. Những căn nhà sau đó đổ sụp xuống đáy hồ, chôn vùi theo nhiều vật dụng cổ xưa.
Phát hiện mới cung cấp thêm thông tin về cuộc sống thường nhật của những người sống tại đây hàng nghìn năm trước, theo Rich Hiden, nhà khảo cổ tại Trung tâm nghiên cứu nhà gỗ cổ Scotland. Họ làm nông ở vùng đất xung quanh hồ, trồng đại mạch, lúa mì và chăn nuôi động vật.
Đáy hồ Tay là môi trường lý tưởng để bảo tồn chiếc đĩa cũng như vết bơ, Hiden cho biết. “Các điều kiện kỵ khí với rất ít ánh sáng, oxy hay vi khuẩn phân giải chất hữu cơ tạo nên một môi trường an toàn”, ông giải thích.
Nhóm nhà khoa học khai quật được chiếc đĩa còn lành lặn khoảng 3/4 với những vết đục lỗ và một ít chất màu xám. Phân tích cho thấy đây là sản phẩm từ sữa, nhiều khả năng là sữa bò. Các lỗ nhỏ cho thấy người xưa sử dụng chiếc đĩa cho quá trình làm bơ, cụ thể là lúc tách bơ mới hình thành từ sữa lên men. Bơ sau đó có thể được chuyển thành phô mai bằng cách thêm chất làm đặc sữa. Chất này có trong một số thực vật ngoài tự nhiên, bao gồm cây tầm ma.
“Chiếc đĩa này rất giá trị. Thực ra chúng tôi đã đoán trước rằng con người thời kỳ này sử dụng các sản phẩm từ sữa. Đầu thời kỳ Đồ Sắt, họ đã làm chủ kỹ thuật luyện quặng sắt thành công cụ nên việc nắm được kỹ thuật chế biến sữa là điều có thể dự đoán”, Hiden chia sẻ. Dù việc người xưa sử dụng sản phẩm từ sữa không gây ngạc nhiên, chiếc đĩa vẫn đóng vai trò quan trọng khi cung cấp thông tin về cuộc sống trong các căn nhà gỗ trên mặt nước, những kỹ năng và công cụ mà họ sở hữu.
Phát hiện mới cho thấy loài người xuất hiện ở châu Mỹ 30.000 năm trước
Tin mới nhất
Tái phát hiện hành tinh ‘mất tích’ cách 620 năm ánh sáng
20:48:36 23/07/2020
Các nhà khoa học sử dụng phương pháp mới để tìm lại NGTS-11b, hành tinh có mức nhiệt lên đến 160 độ C.
Hầm chống tận thế lưu trữ dữ liệu ở Bắc Cực
19:21:57 23/07/2020
21 nghìn tỷ byte mã nguồn lưu trong hầm chống tận thế nằm dưới lớp đất đóng băng vĩnh cửu ở Bắc Cực, đề phòng nền văn minh nhân loại sụp đổ.
Chó mặt xếch vừa thương vừa buồn cười trở thành bác sĩ tâm lý cho động vật khuyết tật
17:53:46 23/07/2020
Câu chuyện về Brodie cho thấy tình yêu có thể hiện hữu dưới bất kỳ dạng thức nào.
Khủng khiếp mộ tập thể của 227 đứa trẻ bị hiến tế
16:53:25 23/07/2020
Bị giết hại một cách dã man theo nghi thức hiến tế có quy mô lớn từ 1.400 năm trước, hài cốt của 227 đứa trẻ từ 4 đến 14 tuổi được các nhà khoa học tìm thấy trong một ngôi mộ tập thể ở Pampa La Cruz, Peru.
Ấu trùng tí hon của loài cá nặng 2 tấn
15:49:21 23/07/2020
Ấu trùng của cá mặt trăng phương nam khổng lồ trông giống một bông tuyết tròn nhỏ, hoàn toàn khác hình dạng trưởng thành.
Mời bạn tham gia ‘tour’ ngắm bình minh trên… các hành tinh khác
15:45:51 23/07/2020
Bạn có thể rất thích ngắm bình minh trên Trái Đất, nhưng bạn đã bao giờ thử tưởng tượng ra rằng khung cảnh đó sẽ như thế nào ở những hành tinh khác chưa?
Đi tìm dấu vân tay xác ướp 2300 năm đau đớn dưới đầm lầy Bắc Âu
15:41:41 23/07/2020
Khi một đội công nhân đang xúc than bùn trong bãi khai thác, họ đã chạm vào một trong những điều lạ lùng nhất nhân loại – xác ướp bí ẩn nhất lịch sử khảo cổ thế giới.
Những loài chim bay cao không tưởng khiến con người phải kinh ngạc
15:34:52 23/07/2020
Thần ưng Andes, quạ mỏ vàng, kền kền Ruppell, ngỗng đầu sọc, vịt cổ xanh hay sếu gáy trắng… khiến con người vô cùng kinh ngạc khi chúng có khả năng bay đến độ cao không tưởng.
Cây sồi 1.000 tuổi bị phá hoại
15:28:01 23/07/2020
Mảnh vỏ dài khoảng một mét và rộng 0,3 mét bong khỏi thân cây sồi cổ thụ, nhiều khả năng do người leo trèo trái phép.
Những cuốn sách quý, ảnh hưởng tới lịch sử thế giới
12:47:08 23/07/2020
Dưới đây là những cuốn sách được liệt vào hàng quý, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của nền văn học, văn hóa thế giới.
Những bài học thú vị từ cuộc đời của Albert Einstein
12:39:54 23/07/2020
Albert Einstein, nhà vật lý học huyền thoại, gây ấn tượng không chỉ vì ông có trí tuệ siêu phàm, mà còn vì sự hài hước đầy lôi cuốn của ông.
Con người ‘ngả nón’ trước sự thông minh của động vật khi… trú mưa
12:35:36 23/07/2020
Trong khi các loài động vật khác trú mưa bằng cách kiếm những chiếc ô tự nhiên vô cùng sáng tạo, thì những con gà tây lại ngốc nghếch đến mức không thể nhận biết thời tiết vì… IQ quá thấp.
Những địa điểm gây mất tích bí ẩn không kém ‘tam giác quỷ’ Bermuda
12:29:50 23/07/2020
Một số địa điểm bí ẩn trên thế giới gắn liền với nhiều hiện tượng sự việc kỳ bí, khó lý giải. Thậm chí, các chuyên gia nhận định những nơi này gây tò mò không kém gì tam giác quỷ Bermuda.
Kim tự tháp bí ẩn lớn gấp 2 lần Giza được người khổng lồ cao 3m xây dựng?
12:25:05 23/07/2020
Nằm trên ngọn núi Puela, kim tự tháp bí ẩn mở ra những câu chuyện về kỹ thuật xây dựng các công trình khổng lồ chưa từng được công bố.
Tranh thủ ngắm sao chổi Neowise trước khi biến mất
12:23:48 23/07/2020
Sao chổi Neowise đã thu hút sự chú ý của nhiều người yêu bầu trời trên khắp thế giới trong những tuần gần đây, và nó đã tiến gần nhất tới Trái đất vào sáng nay, 23-7 theo giờ Việt Nam.
Cá voi xanh dài 23 m chết dạt vào bờ biển
12:13:49 23/07/2020
Các quan chức Indonesia đang tiến hành xử lý xác của một con cá voi xanh khổng lồ dạt vào bãi biển Nunhila.
Tiểu hành tinh 100 km trút mưa thiên thạch xuống Trái Đất
12:10:58 23/07/2020
Trận mưa thiên thạch cách đây 800 triệu năm có tổng khối lượng lớn gấp 30 – 60 lần thiên thạch Chicxulub từng khiến khủng long tuyệt chủng.
Bồ câu khổng lồ bị con người săn tới tuyệt chủng
11:30:59 23/07/2020
Chim bồ câu Tongoenas burleyi sống trên những hòn đảo Thái Bình Dương trong 60.000 năm, nhưng chúng biến mất chỉ 1-2 thế kỷ sau khi con người xuất hiện.
Y học châu Âu hiện đại là sản phẩm kế thừa trí tuệ Trung Đông?
09:20:07 23/07/2020
Để phát triển và hoàn thiện trong nhiều thế kỷ, y học châu Âu đã kế thừa và phát huy tinh hoa từ nhiều khu vực khác nhau trong suốt chiều dài lịch sử.
Vườn treo Babylon có thật sự tồn tại?
09:14:48 23/07/2020
Bảy kỳ quan thế giới cổ đại là 7 công trình vĩ đại trong thời cổ đại, cho thấy kỹ thuật và sự khéo léo của người xưa.
Tìm thấy con rùa có màu vàng óng từ đầu cho đến mai tại Ấn Độ
09:07:59 23/07/2020
Theo các chuyên gia sinh học con rùa có màu sắc kỳ lạ này là sản phẩm của chứng bệnh bạch tạng.
Khoa học đã chứng minh con luôn giống bố nhiều hơn giống mẹ
09:04:27 23/07/2020
Ngoài chuyện bố chính là người quyết định giới tính của con ra thì còn nhiều vấn đề khác mà con được thừa hưởng từ bố.
Chú ngựa hoang nước Anh trở về ‘từ cõi chết’
09:01:37 23/07/2020
Những người chứng kiến cảnh tượng vô cùng kinh ngạc khi con ngựa được cho là đã chết nằm bất động trên sàn nhưng bất ngờ tỉnh lại và trải qua quá trình phục hồi thần kỳ.
Những nơi nguy hiểm nhất trên Trái đất, không cẩn thận là mất mạng
09:00:19 23/07/2020
Đối với du khách, một số nơi nguy hiểm nhất trên Trái Đất trở thành vùng đất chết chóc, không dám đặt chân đến. Nguyên do là bởi đặc điểm đặc biệt của những nơi này đe dọa tính mạng của con người cũng như động vật.
Nhiên liệu hóa thạch – rẻ mà không rẻ
08:54:02 23/07/2020
Biến động là cuốn sách khảo sát 7 quốc gia ở các châu lục, phân tích quá trình họ gặp phải, đối mặt và vượt qua biến cố lớn trong quá khứ.
‘Động người xưa’: Phát lộ mới giữa Vườn quốc gia Ba Bể
08:51:11 23/07/2020
Đoàn khảo cổ học vừa phát hiện những dấu tích của người tiền sử trong khu vực Vườn quốc gia Ba Bể (Bắc Cạn) với nhiều hiện vật thuộc giai đoạn hậu kỳ đá cũ được tìm thấy.
Bí ẩn 2 ngôi mộ bất khả xâm phạm trên đường băng quốc tế ít người biết đến
08:48:33 23/07/2020
Người ta nói rằng nếu bạn hạ cánh ngay sau khi Mặt Trời lặn, 2 người bí ẩn từ hai khoảnh đất lạ sẽ xuất hiện dọc theo phía Bắc của đường băng.
Văn minh Lưỡng Hà – Bài học đoàn kết vượt lên mọi khác biệt
08:38:02 23/07/2020
Cư dân Lưỡng Hà sớm bước vào xã hội văn minh, sáng tạo nên những nền văn minh vô cùng rực rỡ, có sức ảnh hưởng lớn trên toàn thế giới và gây dựng nhiều thành tựu tiêu biểu.
Ngôi làng cổ nghìn năm sắp lộ diện từ đáy hồ
08:17:35 23/07/2020
Làng Fabbriche di Careggines, thuộc tỉnh Lucca nằm trong vùng Tuscany (Italia), bị nhấn chìm dưới lòng hồ thủy điện từ năm 1947.
Dị thường ở Nam Đại Tây Dương – hai cực của Trái Đất đang đảo ngược?
06:58:20 23/07/2020
Từ trường ở Nam Đại Tây Dương có từ hàng triệu năm trước, khu vực này thường được gọi là Tam giác Bermuda của Vũ trụ.
Bí ẩn về sự hình thành các mảng kiến tạo của Trái đất
06:56:34 23/07/2020
Các nhà nghiên cứu từ Trung Quốc, Hong Kong và Mỹ hiện đã đưa ra một giả thuyết mới về sự hình thành các mảng kiến tạo của Trái đất.
Những ngôi nhà ở vị trí “ất ơ” khó hiểu
06:54:46 23/07/2020
Một số ngôi nhà trên thế giới được xây dựng tại vị trí rất khó hiểu, nhưng đôi khi nó lại là địa điểm độc đáo không nơi nào có.
Khám phá ra tại sao con người nổi da gà
22:35:12 22/07/2020
Tại sao chúng ta lại nổi da gà? Trong một nghiên cứu mới, các nhà khoa học của Đại học Harvard
Thiên hà vòng lửa hồng khổng lồ tạo sao cực nhanh
22:33:42 22/07/2020
Các nhà thiên văn học đã phát hiện ra một thiên hà khổng lồ, với vành đai hình thành sao ra đời cách đây khoảng 10,8 tỷ năm trước.
Điều gì khiến cá voi trở thành động vật lớn nhất thế giới?
19:33:48 22/07/2020
Ngày nay, một con cá voi xanh lớn gấp 10.000 lần so với Pakicetus, tổ tiên của chúng. Vậy, bằng cách nào cá voi trở nên to lớn như hiện tại?
Thị trấn ma quái âm ỉ cháy suốt hơn nửa thế kỷ
19:07:42 22/07/2020
Centralia được mệnh danh là một trong những thị trấn ma quái ẩn chứa nhiều bí mật ở Mỹ
